www.hoekwierde.nl

Welkom bij de Bewonersgroep Hoekwierde

Algemeen

QR-code over de Historie van het windbos. Blauwe wandeling.

Blauwe wandeling: Historie van het Windbos

Door Hans en Marion Lap op 7 november 2014

Duur zonder onderbrekingen: 30 minuten
Afstand + 1,5 km
Volg de blauwe houten paaltjes met pijl en soms aangegeven op lantaarnpalen of verkeersbord palen.

Je hebt gekozen voor een wandeling door het Windbos met als accent/thema de historie.

 

Eerst geven wij je enige algemene informatie vooraf:

De bouw van de Hoekwierde is gestart in 1984. Jack Laddé, bewoner van het eerste uur en begin jaren tachtig werkzaam bij de RIJP, weet zich het volgende van ontwerp en inrichting te herinneren:
“Na de zandopspuiting begin jaren 70 is heel Almere Haven ingeplant met bosassortiment in een soort dambordpatroon, tekening nog in de archieven, met een maat van 75×75 m waarbij de zandvlakte plaatselijk werd gediepploegd (ploegen uit Groningen). Bij het verkavelen later bleek de inplant niet bruikbaar en had onvoldoende tijd gehad om tot enige wasdom te komen en werd toen goeddeels weer verwijderd. Hier en daar zijn plantstroken nog rudimentair te herkennen, maar aan de Hoekwierde en de Velden, waren de vakken tot wasdom gekomen en de moeite waard om daar met de verkaveling rekening mee te houden.
Aan wat later de Hoekwierde is gaan heten waren twee van deze vakken aanwezig, achter en terzijde van het collectief (nu het grasveld), en natuurlijk de strook aan de dijk; het patroon is nog herkenbaar. Dit was het gegeven voor ontwerper collega Ton Wanders (RIJP) om de wijk om de bosvakken heen te plooien.

Achter de kavelnummers 51 t/m 57 was geen bosvak, het zand was daar gewoon aanwezig en inmiddels was daar een wilgenbos ontstaan. Achter mijn huis op nr. 51 was in de 90-er jaren een grote wilg gegroeid, met een meter doorsnede, die doorgezakt was en de hele omgeving in de schaduw zette. Een buurman vroeg aan mij “zal ik hem weghalen?” Ik zei ja, doe maar, terwijl ik dacht dat lukt hem toch nooit. Toen ik die middag thuiskwam was de wilg in stukken opgestapeld en moest ik mij verantwoorden bij het Stadsdeelkantoor. Ik vertelde dat ik daarvoor in de plaats al eerder een Acacia en een Berk had geplant, maar dat bood geen soelaas, ik kwam er af met een berisping.”

In de periode 1992 tot 1996 waren de bouwplannen in de Velden een favoriet gespreksonderwerp. Vanaf 2006 waren dat de onderwerpen groot onderhoud en de gemeentelijke bouwplannen in de Laren  en de Wierden. Het groot onderhoud is gestart in oktober 2009 en afgerond in het voorjaar van 2011. In dat zelfde jaar is de EZH opgericht. Dit tijdframe is goed te weten alvorens te starten met de wandeling.

Bij het bankje en met de rug naar het bos zie je rechts ‘de plek waar niet gebouwd mag worden’

Foto 2

Al heel snel na het bekend worden van de megalomane bouwplannen van de gemeente in 2009 hebben de bewoners deze plek de naam gegeven: ‘de plek waar niet gebouwd mag worden’.

In de zomer van 2009 maakte de gemeente haar plan Wierden aan het Meer bekend. Dit was een bedenksel dat voortkwam uit het in 1996 gestarte traject revitalisering van de Wierden. De bewoners werden overvallen met het beeld dat veel groen in de Wierden bebouwd diende te worden om daarmee, volgens de gemeente, een meer leefbare wijk te krijgen. Doorstroming bevorderen was voor de gemeente een toverspreuk. Binnen enkele weken na het bekend worden van het plan was er een ‘doegroep’ actief om acties en protesten te organiseren. In het najaar van 2009 kwamen wethouden Visser en de twee corporatiedirecteuren langs om te kijken. Na dit bezoek werden de plannen aangepast. Het Windbos mocht blijven maar een flat moest er komen. De actiebereidheid in de wijk bleef bijzonder hoog.

Protest 2012

Protest 2012

protest 2012

protest 2012

protest 2012

protest 2012

Maar ook het onbegrip bij de gemeente over de bewonersprotesten was bijzonder hoog. In februari 2010 gaf de gemeenteraad groen licht voor het aangepaste plan Wierden aan het Meer. Er volgde een discussie van 4 jaar over het bestemmingsplan. Met 20 stemmen vóór en 18 stemmen tegen werd het bestemmingsplan in januari 2014 goedgekeurd door de gemeenteraad. In november 2014 deed de Raad van State een uitspraak over het beroep dat de EZH had ingediend. In februari 2015 startten de bewoners een actie crowdfunding; Behoud Windbos. Mede hierdoor maakte de raad een pas op de plaats. Een motie van Leefbaar Almere werd aangenomen. Er diende een alternatieve locatie te worden gezocht.

‘De plek waar niet gebouwd mag worden’ is een bijzonder natuurgebied. Links zie je het vlinder/orchideeënveld.

Foto 3

Door de bijzondere leefomstandigheden heb je hier het jaar rond een grote verscheidenheid aan bijzondere planten en dieren.

Vervolgens omdraaien en een stukje fietspad aflopen
Rechts (oostelijke deel) heb je het populierenbos. De ondergrond is klei. Hier zijn de bomen 40 jaar geleden aangeplant door de Rijksdienst IJsselmeerpolders. Links, het westelijke deel, groeit het wilgenbos. De ondergrond is (opgespoten) zand. Dit bos is deels op natuurlijke wijze ontstaan, 30 jaar geleden was dit een rietvlakte. Hoekwierde 50 tot 57 keken, over het riet, direct uit op de dijk. De jeugd in die jaren stak dat riet met regelmaat aan. En dan rukte de brandweer weer uit voor een leuke oefening.

Foto 44

Foto 4

Linksaf ga je het wilgenbos in.

Je loopt nu door het Oerbosje. Tot 2010 lagen hier twee grote heipalen; een herinnering aan een heiproefveld van de Rijksdienst. Er schijnt hier een groot aantal betonnen palen in de grond te staan. Rechts staat achter de ril een oude acacia ofwel robinia. Ooit door Jack, een van de eerste bewoners, aangeplant.

Foto 5

Open plek in het Zandbos

Je kunt op het bankje, gemaakt in het voorjaar van 2013, gaan zitten. Hier stonden aanvankelijk, tot 2010, enkele wilgen in een bramenstruweel. Achter de rillen staan die er nog steeds. Er zijn hier in 2010 jonge bomen aangeplant die horen bij een duurzaam, volwassen bos.

Foto 7

Foto 8

Kijk om je heen om te ervaren hoe in 30 jaar tijd uit het niets een bos kan ontstaan.

Na de open plek het bos weer in
Het pad kronkelt door voornamelijk laag struweel. Het pad loop evenwijdig aan de bebouwing. Het betreft hier het jongste stukje bos. Het grootste deel van de aanplant stamt uit 1998. Die aanplant is er gekomen door een ingreep van de bewoners. Op een ochtend hoorde Paul de kettingzaag. Een aannemer was begonnen met het vellen van alle opslag. Dit was in strijd met de afspraken die bewoners gemaakt hadden met de gemeente. De aannemer had opdracht gekregen om alles te vellen op een paar grote solitaire wilgen na. De gemeente had als gewenst beeld enkele solitaire bomen en daaronder een kruidenlaag; een situatie die ook in het Krachtveld gerealiseerd is. Wij hadden daarentegen afgesproken om het gesloten bos te behouden. Paul heeft het werk stilgelegd en Jack heeft in het stadhuis de juiste mensen op de afspraak gewezen. De zagers zijn verdwenen en later zijn struweelplanten geplant. Als je bijna het bosvak uitloopt, passeer je aan de rechterzijde een zanderige open plek.

In de jaren 80 was dit een speelplek voor de kinderen uit de buurt: Klein Jeugdland. Veel hutten zijn toen gebouwd en weer afgebroken. Het huidige veld  is ruim 20 jaar geleden aangelegd. Jarenlang was dit een van de weinige beschutte openlucht beach voorzieningen in Nederland. De toenmalige Nederlandse top trainde hier. Nu wordt er in de zomermaanden op 3 avonden in de week plezier gemaakt met het beachvolleyspelletje.

Afbeelding 050klein

Afbeelding 043klein

Tussen het pad en het volleyveld staat een strook frambozen. In juni kun je  hier smullen van de heerlijke vruchtjes. In het zand kun je sporen zoeken. De sporen van de ree en de vos zijn makkelijk herkenbaar.

In het najaar organiseert Greet op deze plek een nachtvlinderexcursie.

Foto 10A

De bomen rond het volleyveld kennen een aparte geschiedenis. Tussen het volleyveld en de kwelsloot staan bomen die Paul in 1998 uit het Meerveld heeft gespit en hier heeft geplant. De bomen gingen anders verloren door de bouw van de Velden.

Bij de kwelsloot
Rechts zie je het resterende deel van de kwelsloot.

Foto 11

Oorspronkelijk was de kwelsloot 100 meter langer. De sloot is in 1987 gegraven vanwege de omvattende overlast door het hoge grondwater. Dat werd mede veroorzaakt door de kwel onder de dijk door. In die beginjaren dronken hier dagelijks de reeën en had de ijsvogel hier een nestholte in de oever. Tot aan het Kromslootpark lag hier tot 1998 een prachtig natuurgebied. Na de bouw van de Velden ontstond het huidige beeld.

Foto 45

De groene verbinding haaks op de kwelsloot, verbindt het Windbos met het Kromslootpark en het Beginbos.

Foto 12

Dat is een belangrijke ecologische zone. Daardoor is het mogelijk dat jaarlijks de ‘Windbosree’ haar jong in het Windbos werpt.

De kwelsloot zoals boven omschreven  gold tot 2016 want er was een plan om de vorm van de sloot te veranderen,meer te meanderen en met leuke wandelpaden aan beide zijden te voorzien en ander aanplant. Dit geheel is door vrijwilligers van de Hoekwierde en de Velden tot uitvoer gebracht. De foto’s laten zien hoe het één en ander tot ontwikkeling kwam. Voor verdere informatie kan je terecht op het infopaneel aan het Dunloppad plus een QR-code van de hele ontwikkeling van de kwelbeek zoals het vanaf heden genoemd wordt.

Meteen links het bos weer in

Foto 13

Je loopt evenwijdig aan de rand van het bos. Eerst loop je onder enkele grauwe wilgen en vlier van het eerste uur. Aan de linkerzijde passeer je de vossenburcht.  Bij een grote schietwilg, een grote driepoot, ga je links. Aan de rechterzijde van het pad staat een boom met een boomhut, gemaakt door kinderen uit het Krachtveld. Je loopt over Greets open plek. Een plek die de vrijwilligers die het Windbos onderhouden in 2012 hebben gemaakt. Het betreft een voor vogels aantrekkelijke plek. Ron heeft een appelboom geschonken die hier op de rand is geplant. In het voorjaar van 2013 is hier een kruidenmengsel gezaaid.

Foto 14

Het grootste deel van de aanplant in dit deel van het bos stamt uit 1998. In de winter van 2012/2013 zijn duizenden bolletjes in het bos geplant, waaronder de bosanemoon.

Bosanamoon

Bosanamoon

Linksaf bij het paaltje en dan even verderop weer rechts

Foto 14A

Je loopt al snel door het wilgenoerbos. Rechts zie je een steenuilenkist. Er heeft van alles in gebroed, behalve een steenuil.

Aan het eind van het pad maakt het pad een scherpe bocht naar rechts –er staat hier dauwbraam en hop– en loop je het wilgenbos uit

Foto 15

Je gaat over het fietspad de plek op waar niet gebouwd mag worden.

De plek waar niet gebouwd mag worden
Er staan op dit stukje 11 aangeplante abelen (2000). Die zijn geplant rond de oorspronkelijke schiet- en grauwe wilgen. Die zijn goed te zien op deze luchtfoto uit 1982. Bij de besluitvorming over de Velden gedurende 1992-1998 is er besloten dat hier niet gebouwd diende te worden. De raad is hier in 2010 op terug gekomen en wil dat hier een
8-verdiepingen hoog flatgebouw komt te staan. Dat gaat ten koste van een uniek natuurgebiedje. Nat, door de kwel, in de winter en droger in de zomer. Een geweldige orchidee/ratelaar plantengemeenschap en alle planten die thuis horen bij een wisselende grondwaterstand. De paddenpoel is permanent nat met als bewoners: de kikker, libellen en waterjuffers.

Luchtfoto deel Hoekwierde 1982

Luchtfoto deel Hoekwierde 1982

In februari 2010 is hier door 200 omwonenden geprotesteerd. In 2012 is dat protest op ander wijze overgedaan.

Foto.23A Protest 2012

Protest 2012

De definitieve besluitvorming over het bestemmingsplan vond plaats in januari 2014. Met 20 stemmen vóór en 18 stemmen tegen werd het bestemmingsplan aangenomen. De EZH ging in beroep bij de Raad van State. Die besloot dat de gemeente de onderbouwing van de flat diende te verbeteren. In februari 2015 besloot de raad dat er een alternatieve locatie van de flat gezocht diende te worden.

Je loopt door een hoek van het natuurgebied en passeert het fietspad dat van en op de dijk gaat

Foto 16

De vlinder/orchidee weide
Je loopt nu door een weide die in het voorjaar vol staat met orchideeën; de gewone en de gevlekte rietorchis. In de zomer vliegen hier talloze vlinders die hier op een grote verscheidenheid aan waardplanten leven en daarvan afhankelijk zijn.

De dijk op en over

Foto 17

 

Foto 17A

Foto 17B

Hier tref je het spectaculaire uitzicht over het Gooimeer richting de oude Zuiderzeekust. Aan de overzijde eindigt de Utrechtse heuvelrug. Je ziet de kerktoren van Naarden en de Hollandse Brug. In de winter tref je hier alle voorkomende watervogels.

Bij de trap de dijk weer af

Foto 18

Foto 19

Deze trap is in 2011 als onderdeel van het groot onderhoud aangelegd. Vlak na de aanleg hebben onverlaten de helft van de roestvrij stalen trapleuning gestolen. Die leuning is in augustus 2013 teruggeplaatst.

Onder aan de dijk gaat de route verder naar links langs het Windbos
Aan weerszijden van de trap is een strook evenwijdig aan het wandel/fietspad ingezaaid met vlinderaantrekkelijke planten. Aan de boszijde passeer je enkele inhammen in de bosrand die in de winter van 2012/2013 zijn aangebracht. De EZH zaagploeg heeft hier bomen gezaagd. Er zijn jonge bomen aangeplant en er is een zaadmengsel ingezaaid. Ook hier bloeiden in 2013 veel korenbloemen  en klaprozen. Was de bosrand oorspronkelijk saai, met een muur van iepen opslag, door de ingrepen in de bosrand is de aantrekkelijkheid en het soortenbestand aan flora en fauna vergroot.

Voor dat je tussen twee grote populieren het Windbos in gaat

Foto 19A

Foto 19B

Op 28 oktober 2013 woedde er een flinke storm met snelheden van wel 140-160 km per uur. Vele bomen zijn helaas geveld, onder andere in het wilgenbos en populierenbos. Voor je het bos inloopt zie je links nog een stille getuige van een grote boom waar de kluit nog te zien is. Vervolgens loop je nu door het aangeplante populierenbos, met 40 jaar oude populieren en esdoorns en essen. Ook in dit bos, dat groeit op klei, zijn paden en rillen aangebracht.

Grote open plek

Foto 20

In 2010 zijn hier een 4-tal grote populieren omgehaald. Hierdoor ontstond een open plek die is ingezaaid met hetzelfde zaadmengsel als in het Zandbos. Je ziet nu het effect van een voedselrijke en voedselarme ondergrond. Aan de rand van de open plek zijn duurzame bomen (tamme kastanje, lijsterbes, eik en beuk) geplant door de deelnemers aan de EZH. Aan de zuidzijde staat een bankje. Aan de oostzijde liggen schijven van de populier die in het voorjaar van 2013 is geveld. Er staan nu nog twee grote populieren rond de open plek. Die blijven staan. In een populier is een kist voor een bosuil opgehangen.

Naar het fietspad; einde van de wandeling

Foto 21

Omschrijving en foto’s geleverd door Paul Weber

Wil je meer weten over de planten en dieren die hier leven en groeien dan kun je contact zoeken met Marion, Nicolette, Greet of Paul.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Thema door Anders Norén